dadablebuli formebi - qvabuli
დედამიწის ზედაპირის რელიეფის უარყოფითი ფორმა, რომელსაც აქვს მეტ-ნაკლებად იზომეტრიული მოხაზულობა ან ოდნავ წაგრძელებულია. მორფოლოგიურად შეიძლება იყოს ბრტყელძირიანი, ჯამისებრი და სხვა. წარმოშობით - ტექტონიკური, ულკანური, ეროზიული, მყინვარული, დეფლაციური, კარსტული და სხვა.
ზღვის ფსკერის გეომორფოლოგიაში გამოყოფენ გარდამავალი ზონის ქვაბულებს, რომლებიც დაკავებულია გეოსინკლინური ზღვებით, და ოკეანურ ქვაბულებს, ოკეანის საგების ყველაზე დიდ უარყოფით ფორმებს. როგორც წესი მოზრდილი ქვაბულები ამოვსებულია წყლით, შესაბამისად წარმოიქმნება ტბა.
საქართველოში როგორც ტიპურ მთიან ქვეყანაში კარგად არის გამოხატული რელიეფის ჩადაბლებული ფორმები, რაც ხშირად გეომორფოლოგიურ პროცესებთანაა დაკავშირებული. საინტერესო ისტორია აქვს მაგ. საქართველოს ჩრდილოეთ-დასავლეთ მხარეში არსებული დიდი რიწის ტბის ქვაბულს.
რიწის ტბის ქვაბული ეგზოტექტონიკურია და მისი წარმოქმნა დაკავშირებულია კლდეზვავთან, რომელმაც შეაგუბა მდინარე ლაშიფსა და შექმნა კავკასიის ერთ-ერთი ულამაზესი მთის ტბა. ანალოგიური ბედ-იღბალი განიცადეს საქართველოს სხვა ტბებმაც.
Examples of structural basins
Europe[
- Hampshire Basin, United Kingdom
- London Basin, United Kingdom
- Paris Basin, France
- Permian Basin, Poland, northern Germany, Denmark, the Netherlands, the North Sea, and Scotland
North America
Trinidad and Tobago
United States
- Albuquerque Basin, New Mexico
- Appalachian Basin, Eastern United States
- Big Horn Basin, Wyoming
- Black Warrior Basin, Alabama and Mississippi
- Delaware Basin, Texas and New Mexico
- Denver Basin, Colorado
- Illinois Basin, Illinois
- Los Angeles Basin, California
- Michigan Basin, Michigan
- North Park Colorado Basin
- Paradox Basin, Utah and Colorado
- Permian Basin, Texas and New Mexico
- Piceance Basin, Colorado
- Powder River Basin, Wyoming and Montana
- Raton Basin, Colorado and New Mexico
- Sacramento Basin, California
- San Juan Basin, New Mexico and Colorado
- Uinta Basin, Utah
- Williston Basin, Montana and North Dakota
- Wind River Basin, Wyoming
Oceania
Australia
South America
- Chaco Basin, Argentina, Bolivia and Paraguay
- Magallanes Basin, Chile
- Neuquén Basin, Argentina and Chile
- Paraná Basin, Argentina, Brazil, Paraguay and Uruguay